Nowe wymogi dla powstających i modernizowanych budynków wynikają z dyrektywy EPBD z 2010 roku. Polska wprowadzała zmiany w regulacjach w trzech etapach – od 2014, 2017 i 2021 roku, co miało umożliwić branży budowlanej dostosowanie się do unijnych wymogów. Od 2021 roku znacznie zaostrzone zostaną m.in. współczynniki zużycia energii i przenikania ciepła w budynkach. Oznacza to, że nowo budowane domy oraz domy remontowane będą musiały charakteryzować się obniżonym zapotrzebowaniem na energię. W ten sposób Unia Europejska chce dążyć do redukcji zużycia energii i emisji CO₂ w budownictwie.

 

Zmiany w prawie budowlanym dotyczą trzech zasadniczych tematów:

 

1. Urządzenia grzewcze – paliwa kopalne na indeksie

Warunki Techniczne przypisują różnym źródłom energii swoistą punktację zależną głównie od ich emisyjności i stopnia odnawialności. Im punktacja wyższa – tym gorzej, tym trudniej z danym źródłem ciepła osiągnąć wymagany Warunkami Technicznymi maksymalny nakład energii nieodnawialnej.

 

Według WT 2021 najmniej preferowanymi sposobami ogrzewania domu są kotły elektryczne (energia elektryczna w Polsce w przeważającej mierze powstaje w wyniku spalania węgla), kotły na węgiel i olej opałowy oraz gaz ziemny. O ile po poprzedniej aktualizacji Warunków Technicznych problematyczne stało się ogrzewanie domu prądem, to teraz obostrzenia dotyczą węgla, gazu i oleju opałowego.

 

Od 2021 roku zastosowanie wyłącznie kotła węglowego, gazowego lub olejowego do ogrzewania domu stanie się prawie niemożliwe. A jednak – da się to zrobić w zestawie z udziałem źródła energii odnawialnej, co w połączeniu z dobrą izolacją i odzyskiem ciepła z wentylacji czy fotowoltaiką pozwoli spełnić WT 21 po poniesieniu bardzo wysokich kosztów. Zatem warunki Techniczne 2021 nie zakazują stosowania paliw kopalnych, ale czynią takie ogrzewanie nieuzasadnionym ekonomicznie.

 

Biomasa doceniona

Warunki Techniczne 2021 doceniają biomasę. Wybierając drewno/pellet do ogrzewania domu łatwiej spełnimy wymogi dotyczące zużycia tzw. nieodnawialnej energii pierwotnej. Nawet budynek z wentylacją grawitacyjną spełni wymogi zużycia nieodnawialnej energii pierwotnej z zapasem, co nie będzie już takie oczywiste w przypadku pompy ciepła. Biomasa spalana w nowoczesnych urządzeniach nie zanieczyszcza powietrza, a jej spalanie jest związane z zerowym bilansem CO₂.

 

Według punktacji w Warunkach Technicznych biomasa jest drugim najlepszym (po energii słonecznej) źródłem energii.

 

Choć pompa ciepła w dużej mierze korzysta z energii odnawialnej (pobiera ciepło z powietrza lub gruntu) to jednak w związku z naszym „węglowym” prądem będzie miała trudności w spełnieniu Wymagań Technicznych od 2021 roku.

 

Pierwsza z brzegu powietrzna pompa ciepła bez fotowoltaiki raczej nie spełni WT 2021, nawet w świetnie zaizolowanym budynku, z wentylacją z odzyskiem ciepła. Sytuację może poprawić dodanie fotowoltaiki, albo wybór pompy ciepła w wyższej niż przeciętna klasie efektywności.

 

2. Zmniejszenie współczynnika przewodzenia ciepła elementów konstrukcyjnych

Największe zmiany dotyczą izolacji dachów, przez które ucieka na zewnątrz nawet 25-30% energii cieplnej wytwarzanej w instalacji grzewczej.

 

Wymagania dotyczące średniej minimalnej grubości izolacji (cm) zmieniały się w sposób podany w tabeli.

 

 

Zarówno właściciele domów planujący remonty, jak i inwestorzy podejmujący budowę będą musieli podjąć decyzję, jaki wybrać materiał termoizolacyjny. Czy zdecydować się na grubszą warstwę styropianu albo wełny mineralnej, czy też droższe materiały o mniejszym współczynniku przewodzenia ciepła. Maksymalną wartość współczynnika przenikania ciepła U [W/(m² · K) ] obrazuje tabela:

 

 

3. Ograniczenie zapotrzebowania budynków na energię

Nowe przepisy wprowadzają zakaz przekraczania określonej wartości współczynnika zużycia energii Ep. Współczynnik Ep oznacza roczne zapotrzebowanie energii nieodnawialnej do ogrzewania domu, wentylacji, chłodzenia, oświetlenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej w przeliczeniu na jednostkę powierzchni. Wskaźnik Ep obniżono najpierw w 2014 roku, a następnie w 2017 r; WT 2021 jest już trzecią zmianą. Współczynnik zużycia energii określa się w zależności od rodzaju budynku:

 

 

Nowe przepisy dotyczą inwestorów z pozwoleniem na budowę od 31 grudnia 2020 roku. Dom projektowany według poprzednich Warunków Technicznych (WT 2017), a niezrealizowany do 31 grudnia 2020 roku będzie musiał być dostosowany do ostrzejszych wymagań. Podobnie stare budynki rozbudowywane i modernizowane od 31 grudnia 2020 roku, będą dostosowane do nowych wymogów. Szacuje się, że koszt budowy domu w związku z WT 21 wzrośnie o 20-30%.

 

Energooszczędne budownictwo jest droższe w realizacji, ale tańsze w utrzymaniu i eksploatacji. Taki budynek pozwala zaoszczędzić na kosztach ogrzewania i mediach, jak prąd czy gaz, a przy tym nie wpływa negatywnie na jakość powietrza. Energia jest pozyskiwana ze źródeł takich jak naturalne ciepło gruntu, światło słoneczne lub ciepło, które wytwarzają mieszkańcy i sprzęty. Dzięki ponadstandardowej izolacji straty ciepła są znacznie mniejsze niż w tradycyjnych domach.