Grafika źródło: https://czystepowietrze.gov.pl/
Co przyczyniło się do takiego stanu rzeczy?
Polacy wybierali pompy ciepła do starych, źle zaizolowanych domów. Część urządzeń najprawdopodobniej nie odzwierciedlała w rzeczywistości parametrów technicznych, które deklarował producent lub dystrybutor. Efektem były wysokie rachunki za prąd i rosnąca niechęć do technologii, która miała być panaceum na niską jakość powietrza w Polsce.
Nieprawidłowości wykryte przez kontrole UOKiK, KAS i IH
W wyniku kontroli UOKiK, KAS i IH dotyczącej importowanych pomp ciepła ujawniono, że w 463 z 564 poddanych weryfikacji urządzeń wykryto różnego typu nieprawidłowości dotyczące: etykiety efektywności energetycznej, karty informacyjnej produktu, dokumentacji technicznej, oznakowania oraz deklaracji zgodności.
Działania naprawcze w Programie "Czyste Powietrze"
By zapobiec kwalifikowaniu urządzeń pozbawionych prawidłowego oznakowania i dokumentacji technicznej do Programu "Czyste Powietrze", jego organizatorzy po spotkaniach z przedstawicielami krajowej branży pomp ciepła oraz reprezentantami zagranicznych koncernów z końcem 2023 r. zapowiedzieli niezbędne działania naprawcze.
Okres przejściowy dla pomp ciepła i wymagania jakościowe
Według pierwszej zapowiedzi od 14 czerwca 2024 r. pompy ciepła pretendujące do Programu "Czyste Powietrze" miały legitymować się raportem z badań akredytowanych laboratoriów badawczych z terenu UE lub EFTA. NFOŚiGW ugiął się jednak pod naciskami gigantów pomp ciepła i wydłużył okres przejściowy do końca roku. Do tego czasu producenci i dystrybutorzy mogą opierać się na znakach jakości np. HP KEYMARK, EUROVENT i EHPA Q.
Należy uszczelnić rynek pomp na wzór kotłów na pellet
Obecna sytuacja na rynku pomp ciepła przypomina próby uporządkowania rynku kotłów na paliwa stałe. Od 1 października 2017 r obowiązuje zakaz wprowadzania na rynek kotłów poniżej klasy 5 wg normy EN 303-5:2012 oraz z rusztem awaryjnym. Od 1 lipca 2018 r. po zakończeniu okresu przejściowego (dla kotłów wyprodukowanych przed 1 października 2017 r.) na rynku dostępne były jedynie kotły c.o. klasy 5 wg normy EN 303-5:2012. Natomiast od 1 stycznia 2020 r. na rynek można było wprowadzać wyłącznie kotły na paliwa stałe z certyfikatem ekoprojektu. Ekoprojekt wprowadził dodatkowe wymagania dotyczące emisji tlenków azotu (NOx), cząstek pyłów, zużycia energii elektrycznej, a także wymagania dot. sezonowej efektywności urządzenia.
Działania NFOŚiGW dla poprawy jakości powietrza
W trosce o jakość powietrza NFOŚiGW wprowadził 1 lipca 2020 r. korzystniejszą dotację Programu "Czyste Powietrze" do kotłów na biomasę drzewną o podwyższonym standardzie (poziom pyłów ≤ 20 mg/m3), czyli o połowę mniej niż wymaga dyrektywa europrojektu. Od 30 czerwca 2023 r. wprowadzono podwyższony standard w tej grupie urządzeń jako obowiązkowy do uzyskania dotacji.
Koniec okresu przejściowego dla pomp ciepła i perspektywy na przyszłość
31 grudnia 2024 r. wg zapowiedzi NFOŚiGW zakończy się okres przejściowy dla pomp ciepła w Programie "Czyste Powietrze" – z akceptacją znaków jakości np. Keymark.
Warunkiem wpisu na listę ZUM będzie potwierdzenie parametrów technicznych urządzenia przez niezależne, akredytowane laboratorium badawcze na terenie EU i EFTA. Jednak beneficjent Programu "Czyste Powietrze" nie ma 100% pewności, że od 2025 r. sytuacja zostanie unormowana, ponieważ przedstawiciele zagranicznych koncernów prowadzą rozmowy z NFOŚiGW o kolejnym wydłużeniu okresu przejściowego. Krajowi producenci pomp ciepła są przygotowani na zmiany, gdyż przeprowadzili niezbędne badania techniczne zgodnie z wytycznymi NFOŚiGW.
Wydaje się, że zasady obowiązujące w programie, powinny stopniowo zostać wprowadzone do systemu dystrybucji ogólnej (nie każdy klient spełnia wymogi Programu "Czyste Powietrze", ale każdy ma prawo do dostępu do urządzeń o wiarygodnie potwierdzonej jakości).
Jakość produktów kluczem do zadowolenia klientów
Czy więc gra toczy się rzeczywiście o bezpieczeństwo i zadowolenie beneficjentów Programu "Czyste Powietrze", tak jak zapewnia NFOŚiGW? Firma Kostrzewa stoi na stanowisku, iż kluczowe jest zadowolenie klienta. Komfortowego ciepła w domu w rozsądniej cenie nie zapewnią urządzenia o niepotwierdzonej jakości. Właśnie dlatego, nie zgadzamy się na wydłużanie okresu przejściowego. Sami gwarantujemy wysoką jakość produktu potwierdzoną badaniami technicznych niezależnego, akredytowanego laboratorium.